Thế là đã hai năm hắn ăn tết ở xứ người, nơi mà ngày tết không phải là ngày Xuân, ngoài trời tuyết rơi cóng lạnh. không khói nhang, không bánh mứt...
Dòng người đi lễ chùa đầu năm, nam thanh nữ tú, cả những cô chú trung niên xếp hàng đôi chờ đến lượt mình vào điện Phật. Ngôi chùa cổ kính nằm lặng lẽ nhưng không kém phần uy nghiêm giữa lòng phố thị. Dòng người trật tự trong vị trí của mình, mỗi gương mặt như đang ấp ủ một ước nguyện, một điều chí thành nhất cho sự khởi đầu một năm.
Sau hai tiếng đồng hồ xếp hàng, hắn vào lễ Phật, bước ra, tuyết đã ngưng rơi từ lúc nào. Đêm trừ tịch, trăng sáng đến ngỡ ngàng, hắn chợt thấy mình bập bềnh giữa hai bờ hư – thực, quá khứ – hiện tại. Đêm nay là đêm trừ tịch hay đêm trăng rằm? Đến chùa đón giao thừa hay đi lễ Phật vào những đêm rằm của ngày xưa? Cái lạnh của tuyết tan bị gió cuốn phả vào mặt tê buốt. Hắn khẳng định, đêm nay là đêm cuối năm.
Đã đến năm thứ hai rồi nhưng mọi thứ ở đây đối với hắn vẫn hoàn toàn xa lạ, có lẽ sẽ không thể nào thiết thân. Hắn cũng không mong mình sẽ trở nên thấy thiết thân ở xứ sở này, ngoài mục đích góp nhặt chút gì cho hành trang tri thức trong những năm lưu học.
Tết đến của ngày xưa trong ký ức hắn đẹp đến nao lòng. Ngày ba mươi bận đến tối mặt nhưng đầy tiếng cười, tiếng nói. Phút giao thừa, tiếng pháo hoa xen lẫn tiếng chuông trống Bát-nhã liên hồi trầm hùng vang lên đón mừng năm mới. Đêm trừ tịch tối đen như mực, nhưng cái đêm tối ấy mang đầy tính thiêng liêng, ấp ủ bao náo nức của triệu triệu con người bởi ngày mai là ngày xuân mới với ánh nắng dịu dàng, cùng gió xuân hây hây đủ thắm hồng đôi má xinh của em nhỏ.
Tết ở xứ người không phải là mùa Xuân. Đất Phù Tang này có nền văn hóa Á Đông nhưng đã đổi lịch Tây từ Duy Tân Minh Trị, nên ngày tết ở xứ này đã rơi vào trọng Đông. Tết không phải Xuân, lạnh đến buốt người! Mặc dù Tết, người ta thích chưng vẻ đẹp quân tử của “tùng-cúc-trúc-mai”, nhưng trọng Đông thì không có cành hoa mai nào, nên chỉ đón Chúa Xuân với tùng-cúc -trúc, và đành ngậm ngùi chờ đợi vẻ đẹp mùa Xuân với ngàn hoa anh đào vào dịp quý Xuân. Tất nhiên người bản xứ chẳng ai thấy thiệt thòi về điều đó, nhưng trong suy nghĩ của hắn ngày tết không mai, không đào, không những chậu quất chín vàng lủng lẳng trái mọng biểu hiện niềm ước mơ thịnh vượng của một năm là một thiếu sót, một thiệt thòi.
Trăng vẫn sáng ngời, đẹp đến nao lòng. Đã lâu lắm rồi, vì tất bật nơi phố thị xứ người, bị cuốn trôi bởi dòng đời bận rộn, hối hả từ sáng đến chiều, tan trường đến sở, đêm về loay hoay với từng trang chữ, câu văn. Đêm nay ánh trăng kia bỗng trở nên huyền diệu, như một người bạn cũ lâu lắm rồi mới gặp. Đêm phố thị yên ắng, bóng trăng rọi trên đỉnh đầu, xuyên qua cành cây lấp lánh nước bởi tuyết tan. Con đường này hắn thường đi sáng chiều nhưng hôm nay bỗng thấy thật mới lạ. Có lẽ là một năm tất bật đã hết, đã bước qua thời khắc của năm mới. Ồ! không, trong lòng hắn không phải niềm vui Tết, không phải khí Xuân. Là một cái gì khác, có phải là hắn đã gặp lại ánh trăng? Ánh trăng của đêm giao thừa. Hắn bật cười thú vị.
Nhà ga xe điện vắng hẳn bóng người. Những cửa hiệu, tòa nhà cao tầng cạnh nhà ga không làm việc nhưng người ta vẫn mở cửa sáng đèn để đón chào năm mới. Đó đây vẫn có những túi ngủ cuộn tròn mà hắn biết đó là tổ ấm của những con người vô gia cư. Tầng lớp giàu nghèo của xã hội này thể hiện rõ ràng nơi nhà ga này. Tuy nhiên phần ai biết phần người nấy. Trong những kẻ vô gia cư kia hẳn cũng có người đã từng là giám đốc, lằn ranh giữa giàu nghèo, giữa thành công và thất bại tuy được nhìn nhận bằng con mắt phân biệt với khoảng cách xa nhưng hiện thực chỉ là trong gang tấc, trong phút chốc biến đổi của vô thường.
Khu kí túc xá hôm nay cũng sáng đèn tận khuya. Mọi hôm vào giờ này đã im lìm chìm vào tĩnh mịch. Nhà bên đám thanh niên đàn đúm tổ chức tiệc cuối năm, sum vầy tiếng cười tiếng nói. Hôm nay là giao thừa mà! Hắn chậc lưỡi.
Sáng mai là Tết. Nhưng hắn nghĩ đêm nay cũng nên làm gì đó. Hắn bật máy, nhấp chuột định mở một bài nhạc xuân. “Happy New Year” à không, “Xuân đã về” cũng không, “Chúc Xuân” không hợp, “Xuân đi lễ chùa” cũng không vừa ý, “Xuân này con không về”... Hắn tự nhủ mình, không nên. Rà chuột hết thư mục vẫn không chọn được bài nào. Sang thư mục khác, rồi chẳng hiểu sao hắn dừng lại ở “Moonlight Sonata”…
Ngoài kia, trăng vẫn sáng, đợi hết đêm giao thừa.
Khải Tuệ
[Tập san Pháp Luân - số 71, tr90, 2009]